اقتصاد ایران

در آستانه ماه آبان و نزدیک شدن به آغاز رسمی تحریم های نفتی دولت آمریکا بیژن زنگنه وزیر نفت کشورمان در سفری غیر منتظره و از پیش اعلام نشده، روز دوشنبه وارد مسکو شد؛ سفری که بی ارتباط به وضعیت عرضه نفت و قیمت روز طلای سیاه در بازارهای جهانی نیست.

افزایش قیمت نفت همزمان با نزدیک شدن به تحریم های جدید ضد ایرانی از نیمه آبان سبب شد تا در کنار کاهش صادرات نفت ایران، قیمت نفت نیز افزایش یابد.

در حالی که ایران مخالف افزایش سقف تولید اوپک است اما اوپک و 10 تولیدکننده متحد این گروه شامل روسیه، 23 ژوئن در وین توافق کردند تولیدشان را مجموعا یک میلیون بشکه در روز افزایش دهند تا هر گونه کمبود عرضه به دلیل تحریم های آمریکا علیه ایران را جبران کنند.

این در حالی است که ایران در کنار مخالفت با تصمیم اوپک برای افزایش تولید اوپک و در حالی که بر اساس گزارش ها در ماه سپتامبر 50 هزار بشکه در روز کمتر تولید داشته، اعلام کرده است که خریداران جدیدی برای نفت خود پیدا کرده است.

بیژن زنگنه بلافاصله پس از ورود به مسکو، با الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه پشت درهای بسته دیدار کرد.

جلوگیری از تنش بیشتر در بازار نفت در دستور کار دو وزیر

مهم‌ترین دستور کار مذاکره دو طرف، مسئله پاسخگویی به نیازهای رو به رشد انرژی در سراسر جهان و جلوگیری از تنش بیشتر در بازار نفت عنوان شده است.

پس از پایان جلسه، دو وزیر از بهبود تولید بیشتر نفت، طبق توافق اوپک و همکاری های بین دو کشور در حوزه سوخت و انرژی خبر دادند.

وزیر نفت روسیه در دیدار با همتای ایرانی خود در مسکو گفت: با افزایش یک میلیون بشکه ای نفت این امیدواری بوجود می آید که بازار نفت به ثبات برسد و از هیجانی شدن بازار جهانی جلوگیری شود.

الکساندر نواک با تاکید بر ضرورت پایبندی به سقف های تعیین شده افزود: پایبندی به سهمیه های تعیین شده توسط کشورهای تولید کننده نفت علاوه بر ایجاد ثبات در بازار نفت، می‌تواند منافع تولید کنندگان و مصرف کنندگان و نیز امنیت سرمایه گذاری را در پی داشته باشد.

بیژن زنگنه هم در این دیدار گفت: دو طرف همکاری های ایران و روسیه در حوزه نفت و گاز و نیز مسائل مربوط به بازار جهانی نفت، امکان تنظیم تولید و استخراج نفت طبق تفاهم نامه های اوپک را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

نفت ایران

وزیر نفت همچنین امروز نیز با بیان اینکه مذاکرات با اتحادیه اروپا دنبال می‌شود و اطلاعاتی به آمریکا نمی‌دهیم، درباره تداوم همکاری ایران با اوپک و غیراوپک گفت: ما مشکلی برای همکاری و تجمیع عقل نداریم ولی اوپک یک موضوع و غیراوپک موضوع دیگر است. ما نباید با ناهمکاری‌ها از مسئولیت‌هایمان چشم‌پوشی کنیم.

بیژن زنگنه در حاشیه چهاردهمین کنگره راهبردی نفت و نیرو افزود: بازار در شرایط عدم تعادل به سر می‌برد یک روز قیمت نفت 85 دلار  و روز بعد 83 دلار می‌شود، این مساله درست نمی‌شود زیرا بازار دچار فانتامنتال و گرفتاری شده یعنی کمبود عرضه وجود دارد اینکه با حرف درست نمی‌شود.

راهکارهای فروش نفت ایران

ایران و روسیه همواره پیش از این همکاری های نفتی  خود را داشتند. در دوران تحریم های قبل هم یکی از راهکارهای فروش نفت ایران، فروش نفت از طریق روسیه بوده است.

حدود دوسال پیش ایران و روسیه برای خرید نفت از ایران توافق کردند و مقرر شد روسها روزانه 100 هزار بشکه نفت از ایران خریداری کنند و 50 درصد از پول آن را کالا و 50 درصد دیگر را نقدا بپردازند.

گرچه این موضوع در دستور کار دو طرف قرار داشت اما زمان بر بودن فرآیند بررسی و اجرای این طرح موجب مسکوت ماندن آن شد. همچنین اجرای برجام نیز یکی از دلایلی بود که طرح فروش نفت ایران از طریق روسیه را متوقف کرد.

ادعای جدید رژیم صهیونیستی  درباره توافقات نفتی

بر این اساس روز گذشته وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی با انتشار گزارشی مدعی شد تهران و مسکو به توافقی برای فروش نفت ایران و دور زدن تحریم‌های آمریکا دست یافته‌اند.

در گزارش وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی آمده است که ماه گذشته در تهران توافقی میان ایران و روسیه برای انتقال نفت خام تهران به روسیه و پالایش آن در این کشور و سپس فروش آن به بازارهای جهانی حاصل شد.

وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی همچنین در گزارش خود مدعی شد که ایران و روسیه بر سر ساز و کاری توافق کرده‌اند تا تاثیر تحریم‌های واشنگتن علیه تهران که صادرات نفت ایران را از ماه آینده  (میلادی) هدف قرار می‌دهد، کاهش دهند.

این ساز و کار به ایران اجازه می‌دهد تا نفت خام خود را از طریق دریای خزر ابتدا به روسیه صادر کند. این نفت در آن جا در پالایشگاه‌های روسی پالایش شده و سپس از آن جا به جهان صادر می‌شود.مسکو نیز در ازا قرار است ایران را از منافع تجاری و خدماتی که زمینه‌های آن مشخص نیست، بهره‌مند کند.

آخرین قیمت نفت در بازارهای جهانی

جدید ترین آمار از قیمت نفت در بازارهای جهانی، حاکی است که قیمت هر بشکه نفت برنت برای تحویل در ماه دسامبر، امروز با 9 سنت، معادل 0.1 درصد افزایش به 80 دلار و 87 سنت رسید.

همچنین قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت آمریکا نیز برای تحویل در ماه نوامبر امروز با 5 سنت افزایش به 71 دلار و 83 سنت رسید.

منتظر توافقات جدید نفتی باشیم؟

از زمانی که زمزمه های تحریم دوباره نفتی ایران آغاز شد، وزیر نفت رایزنی های متعددی با شرکای نفتی و اوپک داشته است و این رایزنی ها همچنان ادامه دارد.

حال با سفر غیر منتظره وزیر نفت به روسیه و رایزنی های دو وزیر نفتی باید دید آیا احتمال توافقات نفتی جدید چه با روسیه و چه با اعضای اوپک وجود دارد؟

دکترشاپورزارعی

دکتر شاپور زارعی