اولین وزیری که از دولت دوازدهم رفت
شرق: روز گذشته سومین استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و البته آخرین آن به فاصله کمتر از 11 ماه در مجلس برگزار شد. استیضاحی که حتی تا ساعات اولیه جلسه علنی مجلس هم احتمال منتفی‌شدن آن وجود داشت. برخی نمایندگان از جمله عبدالحمید خدری به‌شدت به روند این استیضاح اعتراض داشتند و آن را مغایر با آیین‌نامه داخلی مجلس می‌دانستند؛ اما در نهایت جلسه استیضاح با تنفس 30 دقیقه‌ای بعد از بالا‌گرفتن انتقادها برگزار شد تا علی ربیعی اولین وزیر دولت دوازدهم باشد که مجلس رأی اعتمادش را از او پس می‌گیرد.
شروع جلسه با تنفس 30 دقیقه‌ای
در آغاز جلسه روز گذشته عبدالحمید خدری در تذکری به بررسی‌نشدن استیضاح در کمیسیون اجتماعی اعتراض کرد. به گزارش «ایسنا» خدری با استناد به ماده 223 آیین‌نامه داخلی مجلس گفت: متأسفانه بدعتی در مجلس پایه‌گذاری می‌شود که بسیار خطرناک است، چراکه آیین‌نامه درباره بررسی استیضاح در کمیسیون تصریح دارد و این اتفاق نیفتاده است. نماینده بوشهر فریاد زد که به‌خاطر حرمت و شأن و جایگاه مجلس نگذارید استیضاح برگزار شود. در مقابل این انتقادات رئیس مجلس گفت: روال ما این است که اگر کمیسیون گزارش نداد و استیضاح‌کنندگان هم پیگیری نکردند، ما این را حمل بر حل مسئله و موضوع را دنبال می‌کنیم. به‌هرحال کمیسیون اجتماعی در زمان مقرر به ما گزارش نداد و استیضاح‌کنندگان هم آمدند گفتند کمیسیون موضوع را بررسی نمی‌کند. علی لاریجانی با بیان اینکه هیئت‌رئیسه این موضوع را در جلسه روز گذشته بررسی کرده، افزود: «فقط یک راه وجود دارد و آن اینکه همه متقاضیان امضایشان را پس بگیرند. تنها در این صورت منتفی‌شدن استیضاح امکان‌پذیر است». از طرفی درحالی‌که هیئت‌رئیسه بر قانونی‌بودن روند استیضاح تأکید می‌کرد و برخی نمایندگان همچنان اعتراض می‌کردند، هیچ‌کدام از 11 نماینده‌ای که قرار بود به‌عنوان متقاضی استیضاح صحبت کنند، حاضر به صحبت نشدند. با پیش‌آمدن این اتفاقات و ادامه فضای ناآرام مجلس، لاریجانی 30 دقیقه تنفس اعلام کرد تا دراین‌باره تصمیم‌گیری شود.
آغاز جلسه و شروع دوباره اعتراضات
آغاز دوباره جلسه علنی مجلس باز هم همراه با حاشیه‌هایی بود. وزیر کار هنوز وارد صحن نشده بود و علیرضا محجوب در این شرایط به شروع جلسه اعتراض داشت. به گزارش «ایسنا» او با حضور مقابل جایگاه هیئت‌رئیسه با استناد به ماده 229 آیین‌نامه داخلی با فریاد گفت: آیین‌نامه صراحت دارد که شروع جلسه استیضاح باید هم‌زمان با حضوریافتن وزیر استیضاح‌شونده باشد، اما ایشان هنوز به داخل صحن برنگشته است. رئیس مجلس نیز در واکنش به اعتراض محجوب گفت هیچ‌جای آیین‌نامه صراحتی برای آغاز جلسه استیضاح با حضور وزیر استیضاح‌شونده ندارد. در ادامه نماینده مردم قم در مجلس از علی رستمیان در موافقت با استیضاح وزیر دعوت کرد. دقایقی هم بعد از اینکه جلسه آغاز شده بود و اعتراضات محجوب همچنان ادامه داشت، علی ربیعی همراه رضا انصاری، معاون منابع انسانی رئیس‌جمهور و جمعی از دولتمردان وارد صحن علنی مجلس شدند.
از ادعای رشوه تا انتقاد از سوءمدیریت وزیر
به گزارش خبرگزاری «خانه ملت» علی رستمیان، نماینده سلسله و دلفان، به‌عنوان اولین موافق در جریان بررسی طرح استیضاح وزیر کار گفت: این‌جانب از طرف کمیسیون اجتماعی مجلس، مأمور رسیدگی به برخی از مشکلات و مسائل در سازمان بهزیستی در برخی استان‌های کشور شدم. در ادامه او مدعی شد: توسط یکی از فرستادگان جناب آقای بندپی [رئیس سازمان بهزیستی] به بنده گفته شد 500 میلیون تومان به شما می‌دهیم به نام یک خیریه که هیچ حرفی درباره مشکلات بهزیستی مطرح نشود، یعنی 20 میلیون تومان به آن خیریه داده شود و 480 میلیون تومان را بنده برای توزیع بین فقرا و ایتام بردارم. بعد از رستمیان محمود نگهبان‌سلامی، دومین نماینده موافق استیضاح، صحبت کرد؛ او خطاب به وزیر کار گفت: متأسفانه فساد در زیرمجموعه‌های اقتصادی تحت پوشش شما بیداد می‌کند و عده‌ای افراد بازنشسته و فرصت‌طلب اطراف شما را گرفته‌‌اند و ضمن گرفتن فرصت خدمت از جوانان این مجموعه، زمینه‌ای را برای ثروت‌اندوزی خود، اقوام و دوستانشان فراهم کرده‌اند. نگهبان‌سلامی ادامه داد: عدم واگذاری بنگاه‌های زیرمجموعه تأمین اجتماعی به بخش خصوصی واقعی، زمینه فساد در این مجموعه را فراهم کرده است. خصوصی‌سازی باید به معنای واقعی عملیاتی شود نه اینکه شما را به شکل شستا بشناسند. نماینده دیگری که موافق استیضاح صحبت کرد، حسن سلیمانی بود. نماینده مردم کنگاور، صحنه و هرسین به وجود ابهامات در اوضاع مدیریتی و درآمدزایی شستا اعتراض داشت و از اجرائی‌نکردن سند کار نیز انتقاد کرد. حسین مقصودی، عضو کمیسیون شوراهای مجلس نیز در ادامه موافقت‌ها با استیضاح گفت: قرار نیست به هر قیمتی بمانیم و مردم بی‌قیمت و مفت، جان‌های عزیز خود را به‌خاطر سوءمدیریت‌ها و کابینه فرسوده تلف کنند.
آمار و ارقامی که اعلام می‌شود دروغ است
جلسه علنی با نطق نمایندگان موافق استیضاح ادامه پیدا کرد. سید‌قاسم جاسمی در این راستا آمار بی‌کاری را دروغ دانست و گفت: هشت میلیون جوان بی‌کار در کشور وجود دارد؛ متأسفانه آمار و ارقام‌های دروغی که پشت تریبون اعلام می‌شود کشور را دچار مشکل کرده است. هدایت‌الله خادمی، نماینده ایذه و باغملک هم در این زمینه گفت: جوانان دهه‌شصتی بی‌کارند و دهه هفتادی‌ها هم به آن اضافه شدهاند؛ از‌این‌رو باید با ارائه اعداد و ارقام بفرمایید سطح رفاه مردم چقدر ارتقا پیدا کرده است، درحالی‌که ما بین مردم هستیم و می‌بینیم چه وضعیتی را می‌گذرانند. انتقادهای نمایندگان به وزیر کار با نطق امیر خجسته، نماینده همدان ادامه یافت. خجسته گفت: بنا بود براساس برنامه ششم بدهی وزارتخانه به سازمان بازنشستگان و تأمین اجتماعی تسویه شود آیا حق‌وحقوق را از دولت گرفتید و به بازنشستگان دادید؟ آیا کارگران متناسب با تورم و دلار 10هزار تومانی تعیین تکلیف شدهاند؟
دفاع تمام‌قد نایب‌رئیس مجلس از ربیعی
در موافقت با استیضاح علی ربیعی چند نماینده دیگر نیز صحبت کردند. علیم یارمحمدی، نماینده سیستان‌و‌بلوچستان از این گفت که سهم اشتغال‌زایی در استان متبوعش در یک سال گذشته در حد صفر است. همچنین حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس گفت: یکی از مسائلی که ربیعی باید پاسخ‌گو باشد، چرایی عدم عرضه دلار حاصل از فروش پتروشیمی در بازار است. بعد از صحبت نمایندگان موافق استیضاح نوبت به نمایندگان مخالف رسید. عبدالحمید خدری که از آغاز جلسه نیز نسبت به قانونی‌نبودن آن اعتراض داشت و مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس مجلس که از وزیر کار دفاع کرد، از مخالفان بودند. خدری در آغاز باز هم از هئیت‌رئیسه گله کرد و گفت شما به سوگند خود عمل نکردید. رئیس مجلس از او خواست که دوباره این بحث را مطرح نکند و گفت: در هیئت‌رئیسه بحث کردیم و به این نتیجه رسیدیم که مسیر استیضاح کاملا قانونی است. پس از مسئله خدری در دفاع از وزیر و خطاب به خادمی، نماینده ایذه که گفته بود: «وزیر کارگر نمی‌خواهیم؛ وزیر مدیر می‌خواهیم» گفت: شما می‌گویید وزیر می‌خواهیم، کارگر نمی‌خواهیم؛ اما من عرض می‌کنم ما وزیری می‌خواهیم که کارگر باشد و این قشر را بفهمد. این عضو کمیسیون انرژی ادامه داد: از آنجایی که گزینه مورد نظر شما در کمیته انتصابات رأی نیاورد، این‌گونه برآشفته‌اید، درست نیست. همچنین بیان شد برای تأیید صلاحیت در دی‌ماه 98 پشت تریبون چنین صحبت‌هایی نداشته باشید. بعد از خدری، مسعود پزشکیان نیز گفت: اینکه گفتند نمایندگان لابی کردند و پول گرفتند، چه کسانی را زیر سؤال می‌بریم؛ یعنی اگر من به آقای ربیعی رأی دادم، پول گرفتم؛ متأسفانه جوی راه انداخته‌‌اند که اگر استیضاح رأی نیاورد، حیثیت مجلس از بین می‌رود. پزشکیان افزود: تقی‌زاده به من گفت: پسر من پسر ربیعی را نمی‌شناسد، این در حالی است که می‌گویند این دو نفر با هم شریک شدند و شرکت تشکیل دادند و در دوبی هم شراکت دارند؛ تهمت را نباید از پشت تریبون مجلس گفت. ما مسلمان هستیم به خدا و آخرت اعتقاد داریم. نایب‌رئیس مجلس در آخر هم گفت: آیا وزیر که برای مردم گریه می‌کند بد است؟
جنجال بین پزشکیان و نماینده کرمان
بعد از پزشکیان دوباره باید یکی از نمایندگان موافق استیضاح صحبت می‌کردند. محمدرضا پورابراهیمی، نماینده کرمان گفت: در استیضاح قبلی از ربیعی به‌عنوان خدای لابی نام بردم. امروز استناد بنده این است که ایشان زمین و زمان را به تنگ آورده است که در وزارتخانه بماند. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از این گفت که بخش عظیمی از اقتصاد کشور در اختیار وزارت تعاون است و این وزارت با عدم ارائه ارز پتروشیمی‌ها به بازار در اقتصاد کشور اختلال ایجاد کرده است. او در بخش دیگری از صحبت‌های خود با انتقاد از دفاع پزشکیان از وزیر کار افزود: زهرا پزشکیان، مسئول فاینانس شرکت پتروشیمی جم چه نسبتی با نایب‌رئیس مجلس دارد؟ مسعود پزشکیان نیز بعد از اتمام صحبت‌های پورابراهیمی مهلت پاسخ به ادعای او را یافت. پزشکیان گفت که زهرا پزشکیان، دختر اوست که فوق‌لیسانس شیمی از دانشگاه صنعتی شریف دارد و پروژه‌ای در پتروشیمی جم در اختیار دارد. نماینده تبریز اضافه کرد که حقوق او 10 میلیون نیست و چهار میلیون است و قبل از حضور ربیعی در وزارت مشغول به کار بوده است. او تأکید کرد که می‌خواهند بررسی کنیم که بچه‌ها و دارودسته آنها بیشتر در سیستم مشغول به کار هستند یا فرزندان من؟! بگومگو بین دو نماینده داشت بالا می‌گرفت و رئیس مجلس نیز خواستار پایان‌دادن به این بحث شد. اما لاریجانی دوباره تریبون را در اختیار پورابراهیمی گذاشت تا جواب نایب‌رئیس مجلس را بدهد. در اینجا غلام‌رضا حیدری، عضو فرکسیون امید به سمت لاریجانی رفت و این‌طور که شنیده شد، به او گفت شما که خودت با استیضاح بودی، چرا دوباره تریبون را به پورابراهیمی دادی؟ با‌وجود‌این تریبون به نماینده کرمان داده شد و او گفت که از پزشکیان به هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان شکایت می‌کنم.
آخرین دفاع ربیعی در مجلس
علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در شرایطی به دفاع از خود پرداخت که آخرین‌بار با اختلاف بسیار کمی توانسته بود از مجلس رأی‌اعتماد بگیرد. به گزارش «خانه ملت»، او با انتقاد از صحبت‌های برخی نمایندگان مبنی‌بر ایجاد اغتشاش در مجلس با هدف برهم‌خوردن جلسه استیضاح گفت: بنده در وقت مقرر در مجلس حضور پیدا کردم، اما دو نوبت؛ یعنی در جلسه غیرعلنی و علنی استیضاح شدم، ضمن اینکه حتی زمان خروج از صحن مجلس در جلسه غیرعلنی نیز خطاب به رئیس مجلس تأکید کردم که آمده‌ام تا به تمامی سؤالات پاسخ دهم. ربیعی با بیان اینکه با رفتن من فقر در جامعه کاهش نمی‌یابد، افزود: من نمی‌گویم اوضاع کارگران خوب است، اما در همه مواقع با آنها همراه بوده‌ام. از نمایندگان می‌خواهم در بررسی این موارد انصاف را رعایت کنند. به تمامی مواردی که مطرح شده، چند ماه پیش نیز پاسخ داده‌ام. آیا طی چهار ماه گذشته اتفاقی رخ داده که من از آن در جهت بهترکردن شرایط استفاده نکرده باشم؟ وزیر کار با اشاره به اینکه وضعیت بازنشستگان از دغدغه‌های مهم وی بوده، ادامه داد: آیا منابعی برای همسان‌سازی در اختیار داشته‌ام یا به‌جز سه‌هزار و 200 میلیارد تومان بودجه‌ای برای تحقق این مهم در اختیار داشته‌ام یا این مبلغ را به خوبی اختصاص نداده‌ام؟ آیا روش پلکانی، روش ابداعی من نبود؟ آیا فاصله 400 تا 500 هزار تومان با فاصله‌ای که امروز حداقل یک میلیون و 300 هزار تومان دارد حاصل تلاش این دوران نبود. در بین صحبت‌های ربیعی وقتی صدای او گرفته بود، رئیس مجلس خطاب به وزیر گفت که کمی آب بنوشید تا اذیت نشوید. وزیر کار در زمینه نرخ بی‌کاری نیز ادامه داد: بی‌کاری محصول سیاست‌های تولید و مربوط به وضعیت بازار کار است و هیچ بند قانونی‌ای در آن نبود که نشان دهد بنده در این معضل نقش دارم، بااین‌حال خود را وزیر بی‌کاران نامیده‌ام. او در دفاع از عملکرد خود تأکید کرد که اگر امروز آب‌باریکه‌ای هم در اشتغال وجود دارد ناشی از سیاست‌ها، تلاش‌ها، برنامه‌ها و عملکرد ما بوده است. ربیعی درباره ادعای پورابراهیمی در مورد دختر نایب‌رئیس مجلس نیز گفت که ایشان قبل از ما آنجا مشغول به کار بوده است. وزیر کار خطاب به رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، افزود: آقای پورابراهیمی شما آقای کهنوجی را می‌شناسید، رزومه ایشان دست من چه‌کار می‌کند، اگر ایشان از مدیران مس می‌شد، مشکل شما با بنده این‌چنین ادامه پیدا می‌کرد. آقای پورابراهیمی این نامه برای بنده نبوده و مربوط به اطلاعات نیروی انتظامی است. ربیعی ادامه داد: 50 بنگاه به فروش گذاشته شده است، به‌طورحتم از بنگاه‌داری خارج می‌شویم. نباید ایدئولوژی اختلافات نوشته شود. باید به مردم نشان دهیم که ما با فساد نبوده و با آن مبارزه می‌کنیم. ربیعی در ادامه با بیان اینکه نگذارید مبارزه با فساد سیاسی شود، خطاب به حسن نوروزی، نماینده رباط‌کریم که مطالبی را علیه او بیان کرده بود، گفت: انتظارم از یک روحانی بزرگ این بود که مطالب را به عدالت مطرح می‌کردند و مهم‌تر آنکه قبل از طرح این موضوعات تحقیقات لازم را انجام می‌دادند. او در پایان گفت: اگر به بنده رأی هم ندهید، دست شما را می‌بوسم و قطعا در حوزه‌ای که به انجام امور خلق در حوزه اجتماعی بپردازد فعالیت خواهم کرد. به گزارش «خانه ملت»، در مجموع آرای نمایندگان 129 نماینده موافق استیضاح و 111 نفر مخالف بودند. سه نماینده هم رأی ممتنع دادند و به‌این‌ترتیب علی ربیعی از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی کنار رفت.
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی