اقتصاد ایران

دکتر شاپورزارعی

دکتر شاپور زارعی

 تحلیل اقتصاد های مختلف جهان به ما این اجازه را می دهد تا اقتصاد کشور خودمان را با دیگر کشورها مقایسه کنیم و در نهایت سعی داشته باشیم آگاهی عمومی نسبت به تعاملات اقتصادی را بالاتر ببریم. آگاهی عمومی برای توسعه بسیار مهم است، زیرا بستر اصلی پیشرفت در یک کشور آگاهی افکار عمومی نسبت به سختی های پیشرفت می باشد.

اگر به هند نگاه کنیم متوجه می شویم که بر خلاف پیشرفت اقتصادی چین که بر مبنای صنعت و صادرات بنا شده است، هند به خدمات و تقاضای داخل کشور تکیه کرده است. اگر هندی ها موفق شوند جمعیت سرسام آور خودشان را تامین کنند چرخ اقتصادشان به حرکت در می آید و جمعیت 324/1 میلیارد نفری این کشور به یکی از محرک های پیشرفت آنها بدل می شود.

قبل از اینکه بیشتر راجع به اقتصاد هند توضیح بدهم قصد دارم کمی ساده تر نسبت به اقتصاد خدمات محور بنویسم. اقتصاد سنتی به سه بخش اصلی، ثانویه و خدماتی تقسیم می شود که بخش اصلی (Primary Sector) شامل مواردی مانند کشاورزی، معدنی، ماهیگیری و مواردی از این دست می شود. بخش ثانویه شامل تولید و به وجود آوردن کالا می شود و جالب است که باور عمومی مردم از بخش های اقتصادی یک کشور بخش ثانویه (Secondary Sector) آن است که این یک برداشت غلط است. بخش خدمات در اقتصاد شامل کالایی نیست اما بسیار حائز اهمیت است، مواردی مثل بانکداری، هتلداری، فروشگاه ها، مسکن، خدمات کامپیوتری و غیره از جمله بخش های اقتصاد خدمات محور (Services Sector) هستند.

بخش خدمات در اقتصاد چین از سال 2012 رونق گرفت و حجم آن بسیار قابل توجه تر از بخش صنعتی چین بود، اما هند از دهه 1990 تا به حال بخش خدمات بسیار عظیمی داشته و اقتصاد این کشور بر مبنای خدمات پیش می رود. یکی از چالش های اقتصاد هند در آینده بحث اتوماسیون اشتغال است که در نهایت پیشرفت هندی ها را کند خواهد کرد. اگر بخش خدمات دچار اتوماسیون شود و شغل ها توسط کامپیوتر و دستگاه ها پر شوند، جمعیت رو به رشد هند با بیکاری بزرگی مواجه خواهد شد و در نهایت به ضرر اقتصاد خواهد بود.

یکی از راه های مواجه شدن با چالش اتوماسیون، دانش آموختن به جمعیتی است که به دنبال کار می رود و این دانش باعث می شود تمایز مشخصی بین انسان و ماشین ایجاد شود به صورتی که ماشین به راحتی نمی تواند شغل یک انسان دانش آموخته را اشغال کند. بخش آموزش هند که با مشکلات عدیده‌ای مواجه است ممکن است نتواند جلوی اتوماسیون را بگیرد و این یکی از مهمترین موانع پیش روی دولت آقای «نراندا مودی» نخست وزیر حال حاضر این کشور  است.

به نظر شما اقتصاد ایران چقدر خدمات محور است و آیا می توان با اتکا به صادرات تنها، چرخ اقتصادی را حرکت داد؟

*امیرحسین خادم المله- جانشین مدیرمسئول

دکتر شاپورزارعی

دکتر شاپور زارعی