اقتصاد ایران

دستور بانک مرکزی به بانک‌ها برای کاهش نرخ سود به 20 درصد، شرایط خاصی را پیش پای بانک‌های خصوصی به‌ویژه بانک‌های ضعیف و ورشکسته قرار داده است که از این پس ناگزیر از تغییراتی در سیستم مدیریتی خود می‌شوند.

به گزارش کسب و کار نیوز بانک‌های ورشکسته و آنها که توان جبران کاستی‌ها را ندارند، یا باید در بانک‌های بزرگ‌تر ادغام شوند یا با پذیرش اینکه قادر به ادامه حیات نیستند، برای همیشه کنار بروند. بیش از یک سال از دستور بانک مرکزی برای کاهش نرخ سود سپرده بانکی به 15 درصد می‌گذرد؛ اما تا همین چند وقت پیش و قبل از آنکه بانک مرکزی به بانک‌ها برای کاهش نرخ سود اولتیماتوم دهد، پرداخت سود 23 درصد در بانک‌های خصوصی به مشتریان امر معمولی بود. بانک‌ها چه به صورت آشکار و چه به صورت پنهانی تلاش می‌کردند که ضعف منابع موجود خود را با افزایش میزان سپرده‌گذاری برطرف کنند؛ اما در مقابل این تلاش‌ها، آنچه روشن بود، وضعیت وخیم بانک‌ها و پیش‌بینی کارشناسان مبنی بر ورشکستگی زودهنگام این بانک‌ها بود. اگرچه به گفته کارشناسان و براساس بررسی‌های علمی، پرداخت سود بالا بانک‌ها را به‌طور موقت و مقطعی از ورشکستگی نجات می‌‌دهد؛ اما عواقب سود بالا در بلندمدت دامن خود بانک‌ها را خواهد گرفت. بانک‌های دولتی البته به مصوبه بانک مرکزی پایبند هستند و نرخ سود بانکی در این بانک‌ها 15 درصد است. در همین رابطه رئیس شورای هماهنگی بانک‌های دولتی با بیان اینکه هنوز شورای پول و اعتبار دستور کاری برای تغییر نرخ سود تعیین نکرده است، گفت: بانک‌های دولتی موافق کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی هستند. محمدرضا حسین‌زاده درباره تغییر نرخ سود بانکی اظهار داشت: تا آنجا که اطلاع دارم، تغییر نرخ سود بانکی فعلا مدنظر شورای پول و اعتبار نیست؛ هرچند ممکن است بانک مرکزی برای این موضوع ملاحظاتی را مدنظر داشته باشد؛ اما آنچه دورادور مطلع هستم، این است که فعلا تغییر نرخ سود بانکی در دستور کار نیست.

رئیس شورای هماهنگی بانک‌های دولتی افزود: براساس اعلام رسمی شورای پول و اعتبار، همچنان نرخ سود بانکی برای سپرده‌ها 15 درصد و برای تسهیلات 18 درصد است که همین موضوع، ملاک عمل بانک‌های دولتی قرار دارد. وی تصریح کرد: بانک‌های دولتی با افزایش سود بانکی موافق نیستند؛ چراکه این افزایش منجر به بالا رفتن نرخ سود تسهیلات نیز می‌شود که به همین دلیل، به نفع تولیدکنندگان و استفاده‌کنندگان از تسهیلات خرد بانکی نیست.

حسین‌زاده معتقد است که رابطه دو نرخ سود تسهیلات و سپرده باید معقول شود و برای سپرده‌گذاران نفع داشته باشد؛ ضمن اینکه به ضرر وام‌گیرندگان و استفاده‌کنندگان از تسهیلات بانکی هم نباشد؛ بنابراین باید خیلی مراقبت کرد که هر تصمیمی در حوزه نرخ سود، چه تبعات مثبت و منفی دارد؛ بر همین اساس است که برای تغییر در نرخ سود بانکی در شرایط کنونی، یک‌شبه نمی‌توان تصمیم گرفت و باید بررسی‌های اقتصادی کافی را در این زمینه صورت داد.         دکترشاپورزارعی      دکتر شاپور زارعی 

بانک‌ها نگران جذب سپرده‌ نیستند

اصغر مشبکی، کارشناس اقتصادی

بانک‌هایی که به سپرده‌های مردم سود بالا می‌دهند، در عوض تسهیلات گران‌تری هم پرداخت می‌کنند. بنابراین در عوض سود بالای سپرده، سود بالای تسهیلات قرار دارد. معمولا برخی از بانک‌ها با هم برای افزایش نرخ سود تبانی می‌کنند و براساس نظر یکدیگر به مشتریان سود می‌دهند. از یک طرف به دلیل شرایط تورمی کشور و نوساناتی که در بازارهای موازی حاکم است، جریان سوداگری در بخش‌هایی مثل زمین، طلا و خودرو به‌شدت وجود دارد. در این میان بانک‌ها هم گزینه‌ای برای سوداگران هستند. در صورتی که نرخ تورم کاهش پیدا کند و جریان‌های سوداگرایانه در بازارهای موازی متوقف یا کنترل شود، با کاهش نرخ سود سپرده، حساب‌های جاری به بلندمدت تبدیل می‌شود و بانک‌ها فرصت بیشتری برای تامین مالی پیدا می‌کنند؛ اما تا زمانی که زمینه سوداگری در بازارهای موازی وجود دارد و سرمایه‌گذاری در این بازارها برای مردم جذاب است، رقابت سودی بانک‌ها هم ادامه خواهد داشت؛ در حالی که لازم است این رقابت در خدمات بانکی باشد نه نرخ سود. در حال حاضر بیش از آنکه نرخ سود برای بانک‌ها دغدغه ایجاد کرده باشد، نرخ دلار دغدغه‌آفرین شده است. بانک‌ها در انتظار کاهش نرخ دلار هستند نه بالا رفتن نرخ سود.

بانک‌ها نگران جذب سپرده نیستند. اقتصاد ما بانک محور است تامین مالی شرکت‌ها ازطریق بانک‌ها صورت می‌گیرد؛ یعنی آنها به نوعی خود حالت انحصاری دارند و و جریان سپرده‌گذاری در آنها متوقف نمی‌شود. بنابراین اگر تلاش بانک مرکزی برای کاهش نرخ سود با کاهش نرخ تورم همراه باشد، بانک‌ها نیز پایبند دستورات بانک مرکزی هستند.

منبع : https://kasbokarnews.ir/1397/09/26

دکترشاپورزارعی

دکتر شاپور زارعی